DiliPost.com (COVALIMA)-Nakait ho lansamentu kuda Bafo, Sekretariu Estadu Kooperativa (SEKooP), Arsenio Pereirra hamutuk ho Movimentu Kamponeza Timor-Lorosa’e (MOKATIL), ho to’os na’in sira iha Aldeia Salele Bo’ot, Suku La-Lawa, Postu Administrativu Tilomar realiza lansamentu kuda Bafo ho rai hektares-3. Hateten Arsenio ba Jornalista, Tersa-feira horseik
Dala barak Agrikultor iha area Remotas sira atu hasa’e Produtu Lokal atu diminui importsauan rai li’ur. Maibe, sira ‘Kewalahan’ ba fini, ekipametus fila rai hanesan Trator no ai-moruk atu kombate ba Pesti ‘Hama Penyakit.’ Ho ida ne’e, pasiensia sira tenke hafahu ruin ‘Kerja Banting Tulang’ ho liman de’it.
Lansamentu ne’e, Arsenio hateten, kuda Bafo hanesan programa Governu nian ne’ebé halo parseiru ho MOKATIL.
Kolleta
Arsenio afirma, Munisipiu Covalima la’os primeira-vez, maibe dezde,”ha’u nia mandatu iha VIII Governu Konstitusional nian iha tinan-2 nia laran. Covalima halo produsaun barak.
Ho ida ne’e, iha tinan kotuk assume fali kargu hanesan Sekretaria Estadu ami mai halo lansamentu no kolleta ona ba dala hira ona. Epoka ida ne’e, mai fali iha Aldeia Salele Bo’ot hodi halo lansamentu.
Momentu iha programa MOKATIL-SEKooP hanesan parseiru, ne’ebé iha programa sira kuda Bafo to’o produtu finais sa’i hanesan programa konjuntu ida. Ba tinan ida ne’e, epoka ba dala-2 nian. Ita hatene katak, sempre kuda dala-1 kolleta dala-2,”informa Arsenio.
Utiliza
Hanesan To’os Na’in Teofilo de Araujo husu Governu liu-liu SEKooP atu apoiu Hand Trator nune’e, bele utiliza hodi fila rai. Nia mos hatutan, iha mehi hakarak hari’i grupu Kooperativa iha Aldeia Salele Bo’ot.
Programa kuda Bafo ne’e,”ami hakarak haburas iha Aldeia Salele Bo’ot no iha biban ida ne’e, ami iha mehi ida hakarak atu hari’i dunik Kooperativa, ami mehi, buat hirak ne’e.
Ami nia hanoin ida ne’e, katak SEKooP mak hakat ona mai iha ne’e, ami fo hanoin aban bain rua ami se’i halo ida ne’e, tenke la’o ba oin. Ami prontu atu hala’o, maibe ami kbi’it la to’o,”tenik Teofilo.
Importasaun
Teofilo sujere, dala ruma,”ami hala’o ho liman de’it, atu halo barak mos la di’ak, tan ne’e, se karik ta’u matan mos ba buat hirak ne’e, hotu. ‘Petani’ hamenus importasaun husi ra’i li’ur. Ita tenke servisu maka’as hodi hasa’e produsaun rai laran,”konfesa nia.
Kontinua
Entretantu, biban hanesan Sekretariu Jeral MOKATIL Munisipiu Covalima, Elias Agustinho haktu’ir, rai ne’ebé uza hodi kuda Bafo iha Aldeia Salele Bo’ot, Suku Lalawa iha 10 ha mak identifika ona.
Hahu uluk ho rai 3 ha hodi hala’o lansamentu. Konaba rai iha Postu Tilomar, Suku Lalawa, Aldeia Salele Bo’ot, ohin loron halo lansamentu iha 3 ha. Maibe,”ami se’i kontinua kuda Bafo iha rai ho 10 ha,”haktu’ir Elias.
Kuda
Identifika ona iha Salele Bo’ot, husi rai hektares hirak ne’e, la’os ohin loron mak kuda hotu kedas. Maibe, se’i kuda ‘Tahap Demi Tahap.’ MOKATIL iha Munisipiu Covalima identifika ona ra’i hamutuk 2.40 ha.
Iha potensialidade atu bele uza hodi kuda Bafo Kay Rala. Hanesan iha Postu Administrativu Suai iha rai 40 ha. Postu Administrativu Maukatar 12 ha, Postu Administrativu Foho-Rem 12 ha. Postu Administrativu Tilomar rai iha 1.24 ha no MOKATIL identifika mos iha Postu Administrativu sira seluk.(lj)
