DiliPos.com-Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão husu hasa’e Produsaun ho Batar Foos (Bafo Kay Rala), hodi hamenus produtu rai li’ur no la bele dependensia de’it ba produsaun husi ra’i li’ur.
PM Xanana hato’o assuntu ne’e, hafoin hamutuk ho Sekretariu Estadu Kooperativa (SEKoop), Arsenio Pereira da Silva hala’o lansamentu feira Nasionál produtu kooperativas ho tema ‘Komsumu Saida mak Ita Produz no Produz Saida mak Ita Produz.’
Xanana kongratula ba SEKoop, Arsenio Pereira ho ninia ekipa Kooperativa no afirma Governu se’i kontinua apoia povu Agrikultura no grupu Kooperativa sira kuda nafatin produtu batar ‘Bafo Kay Rala’ iha ra’i mamuk sira iha teritóriu Timor-Leste (TL), hodi hasa’e produsaun ai-han rai laran hodi la bele dependensia ba produtu ra’i li’ur nian.
“Ha’u fo parabeins ba Sekoop no husu atu halo nafatin promosaun ba produtu ‘Bafo Kay Rala’ to’o iha area rural, no remotas,”hateten PM Xanana Gusmão iha Planeiamentu foin lalais ne’e.
Xefi IX Governu Konstituisional afirma,”ita temi beibeik Bafo, tanba ninia di’ak ne’e, ita bele kuda iha ne’ebé de’it no iha Klima ne’ebe de’it, sempre fo ninia produsaun di’ak.
Importasaun
Tu’ir, Xanana ohin loron, TL dependsia liu ba importasaun husi rai li’ur, tanba ne’e, husu ba SeKoop atu mobiliza povu Agrikultor sira hodi envolve iha Movimentu Kooperativa sira hodi bele hasa’e produsaun liu-liu batar, foos, abokate nst.
Iha programa IX Governu atu loke kréditu asisevel katak, bainhira impréztimu ho funan ki’ik hodi ajuda povu Agrikultor sira. Governu tenke kria ona diversifikasaun Ekonomia iha rai laran liu husi Movimentu Kooperativa sira, hodi dudu Ekonomia ba oin, nune’e hamenus sasán importasaun husi ra’i li’ur.
Iha biban ne’e, Xefi Governu Xanana no SEKoop Arsenio Pereira vizita kedas fatin espozisaun ai-han no produtu seluk hodi kompras fahe ba vizitante sira.
Dieta
Fatin hanesan, SEKoop, Arsénio Pereira da Silva, informa lansamentu ne’e, hala’o ho objetivu atu halo promosaun ba produtus Kooperativas ne’ebé membrus Movimentus Kooperativas sira produz. Liu-liu Bafo Kay Rala, ba materiál prima Industria nian, atu sa’i Dieta ou hahan ema nian nune’e, ba hahan balada sira nian.
Arsenio reforsa tan Commodity ida ne’e, iha Multi-Funsaun no iha valor Ekonomiku, Sosiál no Ekolojika. SEKoop hamutuk ho Movimentu hotu se’i kontinua promove produtu hirak ne’e, no oferese gratuitu ba partisipante sira no vizitante sira no kontinua nafatin hodi nune’e, ema hotu toman han, hare’e husi ninia vantajen no valores Ekonomiku, Sosiál, Kultura no Ekolojika.
Koordena
Ba oin, SEKoop se’i koordena ho Ministériu Edukasaun no Ministériu Saúde (ME-MS), atu hare’e Produtu Lokál hirak ne’e, atu bele ta’u ba programa Merenda Eskolar (ME), hodi Alunus sira bele konsumu.
Politika programa Governu ba ME, ba komunidade Bafo Kay Rala tama ona iha kista Menu ba ME parseiru ho World Food Programme (WFP), hala’o ona programa School Feeding ne’ebe halo ona ho parseiru ho Movimentu Kampeneza Timor-Leste (MOKATIL) no SEKoop hodi produz no prosesu ai-han oin-oin, nakonu ho Nutritvu ho fornese ba Eskola iha TL.
Feira Nasional hetan partisipa maxímu husi grupu komparativu no Movimentu Kooperativa sira ne’ebé durante ne’e, seevisu hodi hasa’e produsaun iha ra’i laran.(javel)
