Kahe Dikur; Tane Feto-Labarik

Nasional287 Views
banner 468x60

DiliPost.com-Organizasaun Naun Governental (ONG), Ba Futuru servisu hamutuk ho UN-Women no kolabora ho Ministériu Interior (MI), fasilita Workshop durante loron-3 ba organizasaun Sosiedade Sivil (SS), hamutuk-15 konaba ‘Hakbi’it SS ba feto, paz no Seguransa, hodi hametin kolaborasaun no asaun iha Timor-Leste (TL).

Bele hateten, ho atividade bele hametin ou kahe dikur ba malun hodi hare’e no ta’u matan ba feto no labarik feto sira. Tanba, durante ne’e, feto no labarik feto iha Uma Kain (UK), laran sempre hetan Violensia Domestika (VD).

banner 336x280

Atividade

Emanuela Nadia Sequeira Ribeiro nu’udar, Jestór Programa ONG Ba Futuru hateten, atividade ne’e, realiza hodi fó treinamentu konaba Planu Asaun Nasionál (PAN), 1325 nian hare’e ba iha assuntu feto, paz no Seguransa.
Feto paz no Seguransa faze da-ruak nian ba iha organizasaun SS sira, ida ne’e, hanesan parte ida Lidera husi ONG Ba Futuru rasik. Treinamemtu loro-3 ne’e, SS sira se’i hakle’an sira ninia koñesimentu di’ak iha PAN-1325 nian.
Sira se’i dezenvolve PAN ne’e, parte aspeitu importante. Informa Jestora Programa Emanuela ba Dili Post, iha Salaun Tower Fatuhada, Segunda-feira ne’e.

Estratejia

PAN-1325 ne’e, hala’o durante loron-3 nune’e, SS sira bele hare’e konaba estratéjia no mekanizmu hodi implementa atividade refere ba iha komunidade liu-liu feto no labarik feto sira.
Emanuela informa, iha atividade refere ONG Ba Futuru la servisu mesak, maibé hetan apoiu husi UN-Women no kolabora ho MI hodi habelar ba Asosiasaun hirak ne’ebé durante ne’e, apoiu ba programa refere.

Prosesu

Ida ne’e, prosesu ne’ebé antes,”ami ho MI no UN-Women fasilita ona treinamentu balun ba iha staff sira husi MI no ba iha staff tékniku sira. Karik ita bele dehan koñesimentu ne’e, la bele rai de’it iha parte balun. Maibé, hakle’an tan ba parte hirak ne’ebé durante ne’e, kontribui maka’as iha PAN-1325 nian,” Emanuela informa.
Nia afirma, PAN-1325 servisu besik ho MI, maibé ninia aspeitu husi programa hare’e ba iha assuntu haforsa feto sira.

Transformativu

Iha ne’ebá iha mós treinamentu hanesan Lideransa transformativu entaun ida ne’e,”ami servisu hamutuk ho Ministeriu Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), atu fó treinamentu hare’e liu ba iha Lideransa tranaformativu ba ita nia Lideransa feto sira.

Entaun, ida ne’e, inklui mós ba iha NAP ne’e rasik, ami mós fó treinamentu ba Polisia iha parte Polisia feto. Lideransa seluk liu-liu kargu Diretora ou hirak ne’ebé iha papél importante ba iha kontribuisaun NAP no ba iha ema ne’ebé foti desizaun,”Emanuela afirma.

Hakle’an

Nia dehan, programa ne’e, se’i kontinua tanba atu hare’e oinsá hasa’e no hakle’an koñesimentu iha PAN-1325 hodi haforsa feto sira liu-liu ba mak foti desizaun feto sira.
Iha 2025 se’i kontinua ho atividade hanesan hasa’e koñesimentu no espera ho Workshop ida ne’e,”ita nia organizasaun SS sira bele kria ona sira nia PAN no sira bele implementa ho di’ak.
Ida ne’e, se’i hala’o iha tinan oin, espera ho ida ne’e, sira mós bele foti saida mak aprende ona iha durante treinamentu. Katak, ne’e intensivu, foti buat ne’ebé iha no kontinua implementa no kontinua servisu hamutuk,”Emanuela dalen.

Kolaborasaun

Nia espera, ho planu ne’e, bele halo kolaborasaun metin entre organizasaun SS. Governu no Ajensia sira atu bele servisu maka’as promove Igualdade Jéneru di’ak no atu elabora di’ak liu tan PAN-1325.

Haksolok

Fatin hanesan reprezentante husi Fundasaun Codiva, Fey de Carvalho Pereira espresa sentimentu haksolok tanba partisipa iha Workshop tanba atividade refere ko’alia konaba assuntu feto no labarik feto.
“Ha’u sente kontente tanba bele partisipa iha atividade ida ne’e, no bele hetan esperiénsia balun husi ONG Ba Futuru. Liga ba iha feto ne’ebé vulnerável no feto ne’ebé hetan VD, oinsá sira bele hetan sira ninia direitu atu apoiu feto sira,”Fey espresa.

Fey informa, atividade ne’e, importante tanba bele hetan informasaun liu-liu konaba SS hirak ne’ebé kontribui ba normas Sosiais hirak ne’ebe eziste iha TL. Agora,”ita iha maluk barak kontra normas Sosiais ne’ebé eziste iha TL. ONG Ba Futuru no husi apoiu hirak ne’ebé apoiu ba future ko’alia konaba feto paz.
Ida ne’e, importante, oinsá atu gia feto hirak ne’ebé atu la bele esperiênsia ba VD no la bele trauma ba iha Violênsia sira,”Fey informa.

Liberdade

Nia Sublina tan, esperansa ba iha future oinsá feto hotu bele hetan Liberdade no bele hetan paz. “Ha’u nia esperansa ba futuru feto hotu bele hetan Liberdade no bele hetan paz no dezigualdade justu,”nia dehan.

Foku

Enkuantu, organizasaun Codiva foku ba iha Direitu Umanu (DU), no foka ba komunidade LGBTI sira bele hetan Justisa ne’ebé justu iha Estadu Diretu Republika Demokrátiku Timor-Leste (RDTL).
Organizasaun Codiva foku ba iha DU no foka ba iha komunidade LGBTI sira. Nune’e, bele hetan Justisa justu iha Estadu diretu-RDTL nian. Entretantu, iha Workshop hala’o durante loron-3, organizasaun ne’ebé partisipa iha eventu ne’e, husi organizasaun SS-15.(julia)

banner 336x280

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *